Huỷnh (Tarrietia javanica Kost), thuộc họ Trôm (Sterculiaceae)) là cây gỗ lớn đường kính ngang ngực có thể đạt 1m, chiều cao từ 30 - 40m, thân tròn, thẳng, gốc có bạnh vè. Vỏ có màu trắng bạc, có nhựa trong. Lá kép hình chân vịt có 3 đến 7 lá chét, mặt dưới phủ lông bạc, cây con mới mọc có lá đơn. Hoa nhỏ, nhiều, đơn tính, xếp thành chùy ở nách lá. Quả có cánh dài 6 - 8cm, rộng 1,5 - 3cm, có 1 hạt.

Huỷnh phân bố rải rác trong rừng tự nhiên của các huyện trung du và miền núi trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, là cây ưa sáng, mọc nhanh, tái sinh hạt mạnh dưới tàn che 0,5 - 0,7; ra hoa tháng 1 - 2, quả chín tháng 6 - 8.

I. Điều kiện gây trồng

Huỷnh thích hợp nơi có nhiệt độ từ 23 - 25⁰C, độ cao từ 300 - 400m so với mực nước biển, lượng mưa trung bình hàng năm từ 1.800-2.040mm, độ dốc từ 20 - 25⁰, ưa đất đỏ vàng, tầng đất dày, ẩm, thoát nước tốt, giàu mùn và có tính chất đất rừng, độ PH từ 5,5 - 6,5.

II. Kỹ thuật tạo cây con

          1. Chọn giống: Chọn những cây mẹ 15 - 30 tuổi, khỏe mạnh, cân đối để lấy giống.

2. Thu hái quả: Thời gian thu hái quả chín vào khoảng tháng 6 - 8, khi quả chín quả vỏ sẽ chuyển từ màu xanh sang màu nâu, quả phải thu hái ngay nếu chậm quả có cánh sẽ rụng bay theo gió.

3. Chế biến và bảo quản: Ủ quả 4 - 5 ngày sau khi hái rồi tách vỏ lấy hạt và đem gieo ngay là tốt nhất. Hạt chứa hàm lượng dầu cao nên hái về phải phơi, ủ trong bóng râm tránh phơi ngoài nắng. Hạt được bảo quản khô, nhưng không quá 3 tháng hạt sẽ bị mất sức nảy mầm. 1 kg quả có từ 1.500 - 1.700 hạt.

4. Xử lý hạt: Trước khi gieo ươm cần ngâm hạt trong nước nóng 30 - 35⁰C (2 sôi, 3 lạnh) trong thời gian 6 - 8 giờ, sau đó đem ủ với cát ẩm (1 phần hạt + 2 phần cát) nơi thoáng mát có mái che và thường xuyên giữ ẩm cho hạt. Sau 5 - 10 ngày hạt nứt nanh đem cấy vào bầu.

5. Tạo cây con: Vỏ bầu làm bằng túi polyetylen (PE) thủng đáy, kích thước 12 x 18cm. Hỗn hợp ruột bầu đất thịt nhẹ tầng A giàu mùn (88%) + phân chuồng hoai (10%) + Supe lân (2%). Mỗi túi bầu gieo 1 hạt, tưới nước đủ ẩm, sếp bầu lên luống. Làm giàn che cao 1,6 - 1,8m với độ che bóng 50% - 60%, sau 3 - 4 tháng dỡ bớt giàn che để độ che bóng còn khoảng 10% - 20%. Thường xuyên kiểm tra, theo dõi, làm cỏ xới váng, chống úng và phòng trừ sâu bệnh cho cây con.

6. Tiêu chuẩn cây con:

Cây con được nuôi dưỡng và huấn luyện trong vườn ươm từ 12 - 15 tháng tuổi, cây sinh trưởng bình thường, phát triển cân đối, không bị sâu bệnh hoặc cụt ngọn.

- Chiều cao thân cây 50 - 60cm.

- Đường kính cổ rể ≥ 0,8cm.

III. Kỹ thuật trồng rừng

1. Xử lý thực bì:

Đất trồng Huỷnh phải còn mang tính chất đất rừng và thoát nước tốt, trong năm đầu phải có cây che bóng, với độ tàn che khoảng 0,3. 

Tùy theo hiện trạng thực bì có thể xử lý băng chặt, băng chừa thích hợp tương ứng, băng chặt được mở song song với đường đồng mức, trên băng chặt phát dọn toàn bộ thực bì, băm nhỏ, xếp sang hai bên băng chặt, thực bì được phát sạch sát gốc  không chừa cao quá 10cm (không chặt cây gỗ và cây tái sinh mục đích nếu có).

          2. Mật độ trồng:

Mật độ trồng có thể thay đổi tùy theo yêu cầu làm giàu rừng hoặc trồng tập trung.

- Mật độ trồng rừng tập trung: 1.110 cây/ha, cây cách cây 3m, hàng cách hàng 3m.

3. Làm đất trồng rừng:

Theo phương pháp thủ công cục bộ, hố đào có kích thước 40cm x 40cm x 40cm, hố được đào theo hình nanh sấu và theo đường đồng mức, khi đào lớp đất mặt để riêng một bên, lớp đất dưới để riêng miệng hố ở phía dưới dốc.

Sau khi đào hố xong từ 1 - 2 tuần, hố phải được lấp lại, lớp đất mặt lấp xuống trước sau khi đã nhặt sạch cỏ, rể cây, hố lấp xong miệng hố phải hình mâm xôi, mặt đất trong hố phải cao hơn mặt đất tự nhiên từ 5 - 10cm.

          4. Kỹ thuật trồng:

Trồng bằng cây con có bầu làm bằng polyetylen đã được ươm ở vườn ươm. Lúc trồng cần rạch bỏ vỏ bầu, tránh vỡ bầu đất, dùng cuốc hoặc bay moi đất giữa hố với độ sâu, sâu hơn chiều cao của túi bầu, đặt bầu cây vào giữa hố, lấp đất đến cổ rể của cây, dùng tay ém chặt bầu cây và vun đất cao hơn mặt hố 1 - 2cm. Cố gắng điều chỉnh cho trục thân cây đứng thẳng. Tiến hành cuốc thục quanh gốc cây với đường kính 0,8 - 1m.

5. Thời vụ trồng: từ tháng 9 đến 15/12 hàng năm.

IV. Chăm sóc rừng trồng:

Rừng trồng được chăm sóc liên tục trong 4 năm sau khi trồng, với số lần chăm sóc 2 - 2 - 1 - 1.

- Năm thứ nhất và năm thứ hai: số lần chăm sóc 02 lần/năm.

Lần 1: thực hiện vào tháng 4 - 6.

Nội dung: phát dọn thực bì theo băng trồng, không chặt cây gỗ và cây tái sinh mục đích (nếu có), cắt bỏ dây leo bu bám trên cây trồng.

Lần 2: tháng 10 - 11.

Nội dung: phát dọn thực bì, không chặt cây gỗ và cây tái sinh mục đích (nếu có), cắt bỏ dây leo bu bám trên cây trồng, dẫy cỏ và cuốc thục quanh gốc cây với đường kính 1m, tra dặm cây chết (lần thứ 02 năm chăm sóc thứ nhất).

- Năm thứ ba và thứ tư số lần chăm sóc 1 lần/năm. Thực hiện vào khoảng tháng 8 - 10.

Nội dung chăm sóc: phát dọn thực bì và cắt bỏ dây leo bu bám trên thân cây trồng, dẫy cỏ và cuốc thục quanh gốc cây với đường kính 1m.

Thường xuyên quản lý bảo vệ rừng trồng, phòng chống cháy, sâu bệnh, người và gia súc phá hoại rừng trồng./.