Vụ Đông xuân 2018-2019, Trường Đại học Nông lâm Huế kết hợp với Trung tâm Khuyến nông Quảng Nam thực hiện mô hình hình Quản lý dinh dưỡng và nước tưới cho cây Lạc trên đất cát biển tỉnh Quảng Nam tại 2 xã Bình Sa và Bình Trung, nhằm góp phần vào công tác bổ sung hoàn thiện quy trình phân bón, xác định phương pháp tưới nhằm tăng năng suất cho cây lạc trên đất cát biển Quảng Nam.
1. Giới thiệu chung về mô hình
Mô hình được thực hiện tại xã Bình Sa và Bình Trung, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.Diện tích mô hình 02 ha (01ha/xã)
* Giống lạc: Lạc Sẻ địa phương.
* Công thức thực hiện tại mô hình:
Bảng 1. Kết hợp các công thức tưới nước và bón phân
|
TT
|
Ký hiệu
|
Phương pháp tưới nước
|
Tổ hợp phân bón (kg/ha)
|
|
1
|
CT1 (ĐC)
|
Phương pháp tưới nước theo nông dân
|
4 tấn phân chuồng + 30 N + 60 P2O5 + 40 kg K2O + 300 kg vôi
|
|
2
|
CT2
|
Phương pháp tưới nước theo minipan
|
8 tấn phân chuồng + 40 kg N + 90 kg P2O5 + 500 kg vôi/ha + 90 kg K2O + 30 kg S
|
|
3
|
CT3
|
Phương pháp tưới phun mưa LAYFLAT kết hợp minipan
|
8 tấn phân chuồng + 40 kg N + 90 kg P2O5 + 500 kg vôi/ha + 90 kg K2O + 30 kg S
|
Ghi chú:
- S: bón phân (NH4)2SO4 (24% S và 20% N)
- K: Kali clorua
- N: Urê
- P: Lân nung chảyVăn Điển.
* Tưới phun mưa kết hợp mini-pan và tưới phun mưa LAYFLAT kết hợp minipan: Đây là phương pháp áp dụng tưới phun mưa bằng béc cố định ứng dụng lịch trình tưới nước theo mini-pan. Tiến hành theo dõi mực nước bốc hơi thông qua thước đo đặt trong chảo cho mỗi lần tưới. Nếu mực nước trong mini-pan tụt xuống đến ngưỡng giới hạn thì tiến hành tưới.
Cách vận hành chảo mimipan:
- Đổ đầy nước vào chảo đo ngay sau khi đặt chảo và sau mỗi lần tưới;
- Theo dõi mực nước bốc hơi thông qua thước đo đặt trong chảo;
- Theo dõi mực nước trong chảo rút xuống đến ngưỡng phải tưới thì tiến hành tưới;
Hình 1. Chảo minipan
Hình 2. Hệ thống tưới phun mưa
Bảng 2. Thời điểm tưới và lượng nước tưới cho cây lạc trên đất cát
|
Lượng nước tưới (lít/m2)
|
Mực nước bốc hơi trên các vạch của thước (mm)
|
|
Mọc - Phân cành
|
Phân cành - Ra hoa
|
Ra hoa -Hình thành quả
|
Giai đoạn Chín
|
|
10
|
32
|
24
|
14
|
24
|
2. Kết quả mô hình
Bảng 3. Các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất
|
TT
|
Chỉ tiêu theo dõi
|
ĐVT
|
Bình Sa
|
Bình Trung
|
|
CT1
|
CT2
|
CT3
|
CT1
|
CT2
|
CT3
|
|
1
|
Số cây/m2
|
cây
|
33
|
33
|
33
|
33
|
33
|
33
|
|
2
|
Tổng số quả/cây
|
quả
|
14
|
20
|
18
|
12
|
18
|
14
|
|
3
|
Tổng số quả chắc/cây
|
quả
|
10
|
15
|
14
|
8
|
13
|
12
|
|
4
|
Trọng lượng 100 quả
|
gam
|
116
|
116
|
116
|
116
|
116
|
116
|
|
5
|
Năng suất lý thuyết
|
tạ/ha
|
28,71
|
43,07
|
40,17
|
22,97
|
37,32
|
34,45
|
|
6
|
Ước năng suất thực thu
|
tạ/ha
|
21
|
32
|
30
|
17
|
27
|
25
|
Qua kết quả ở bảng 3 cho thấy: Các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất lạc chịu ảnh hưởng của cả 2 yếu tố nước tưới và mức độ phân bón khác nhau. Ở mức phân bón và tưới nước theo truyền thống thì năng suất lạc ở mức thấp nhất dao động từ 17 – 21 tạ/ha. Ở cùng mức phân bón (8 tấn phân chuồng + 40 kg N + 90 kg P2O5 + 500 kg vôi/ha + 90 kg K2O + 30 kg S) và tưới nước theo Minipan thì năng suất dao động từ 25 - 32 tạ/ha.
* Hiệu quả lượng nước tưới tại mô hình
So với phương pháp tưới truyền thống thì phương pháp tưới phun mưa kết hợp mini-pan và tưới phun mưa LAYFLAT kết hợp minipan (công nghệ của Úc) mang lại nhiều ưu điểm hơn:
- Tiết kiệm nước tưới
- Hạn chế lây lan và bùng phát dịch bệnh trên cây lạc
- Đáp ứng kịp thời nhu cầu nước cho cây lạc ở từng thời kì sinh trưởng, phát triển.
- Tiết kiệm công tưới nước.
Giữa phương pháp tưới phun mưa kết hợp mini-pan và tưới phun mưa LAYFLAT kết hợp minipan thì phương pháp tưới LAYFLAT không nhiều nông dân ưu chuộng do vận hành thủ công và tốn nhiều thời gian tưới hơn.
* Hiệu quả của mô hình
+ Góp phần chuyển đổi dần một số diện tích đất cát biển kém hiệu quả, sang cây lạc, cải thiện năng suất lạc tại địa phương.
+ Nâng cao hiệu quả kinh tế, thu nhập trên một đơn vị diện tích cho bà con nông dân.
+ Mô hình bón phân hợp lý, tưới nước tiết kiệm…góp phần tăng độ phì của đất, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, hạn chế dịch hại phát sinh phát triển.