Bên canh sự phát triển đó thì ngành chăn nuôi cũng phải đối mặt với những khó khăn như vấn đề chất thải gây ô nhiễm môi trường, dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm thường xuyên xảy ra gây thiệt hại về kinh tế, ảnh hưởng sức khỏe, môi trường. Để góp phần nâng cao ý thức của cộng đồng về phòng chống dịch bệnh trên đàn vật nuôi, từ năm 2014, Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư Quảng Nam đã xây dựng và triển khai mô hình Quản lý dịch bệnh trên vật nuôi dựa vào cộng đồng. Năm 2014 bằng nguồn kinh phí sự nghiệp của tỉnh, Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư Quảng Nam đã phối hợp với Trạm khuyến nông của 3 huyện Đại Lộc, Duy Xuyên, Điện Bàn triển khai mô hình với quy mô 120 hộ/8 nhóm, năm 2015 mô hình được chúng tôi tiếp tục triển khai tại 3 huyện Quế Sơn, Phú Ninh, Thăng Bình với 150 hộ/5 nhóm.

Hộ tham gia chia thành các nhóm từ 15 – 30 người/nhóm với đặc điểm ở gần nhau, chăn nuôi cùng đối tượng vật nuôi nhằm mục đích thuận tiện trong hội họp, chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau trong chăn nuôi. Các nhóm xây dựng nội quy hoạt động, cơ chế vận hành, cử đại diện nhóm quản lý tủ thuốc thú y, tài liệu hướng dẫn… và có cán bộ thú y xã tham gia. Hằng tháng các nhóm tiến hành tổ chức họp nhóm vào 1 ngày trong tháng để chia sẻ những kinh nghiệm trong chăn nuôi, phòng trừ dịch bệnh, định hướng thị trường, thảo luận về tình hình chăn nuôi của từng gia đình. Thông thường cộng tác viên của mô hình là cán bộ thú y của xã sẽ thông báo cho bà con chăn nuôi về những bệnh có nguy cơ xảy ra trong tháng tiếp theo và các biện pháp chăm sóc nuôi dưỡng, phòng trừ dịch bệnh. Tùy từng đối tượng vật nuôi, từng giai đoạn sinh trưởng phát triển mà các nhóm sẽ chọn các loại thuốc thú y phù hợp, các loại thuốc thú y thường được sử dụng trong mô hình bao gồm hóa chất sát trùng, vacxin các loại, thuốc kháng sinh, thuốc tẩy kí sinh trùng …

Sau 2 năm triển khai, vừa qua Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư đã kết hợp với đài Phát Thanh – Truyền hình Quảng Nam xây dựng chuyên đề Nhân rộng mô hình Quản lý dịch bệnh trên vật nuôi dựa vào cộng động. Mô hình cũng đã mang lại một số kết quả nhất định và được các địa phương khuyến cáo nhân rộng trong thời gian đến. Về kinh tế, tỷ lệ vật nuôi được bảo hộ trong mô hình là 95%, tỷ lệ hộ an toàn dịch bệnh 95%, tỷ lệ tiêm phòng được nâng cao đồng thời thông qua tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật, người chăn nuôi thực hành chăn nuôi theo đúng quy trình cho từng đối tượng vật nuôi và cho từng giai đoạn sinh trưởng phát triển, vật nuôi sẽ cho tăng trọng nhanh hơn, rút ngắn thời gian nuôi, tăng hiệu quả kinh tế rõ rệt. Bên cạnh đó các hộ cũng chủ động trong sử dụng thuốc thú y cho chăn nuôi gia đình, giảm tình trạng phụ thuộc vào thú y tư nhân và phát tán mầm bệnh. Người chăn nuôi được đào tạo những kỹ năng cơ bản về phòng và điều trị một số bệnh ở vật nuôi tại gia đình.

Phân, rác thải chăn nuôi được thu gom xử lý, môi trường chăn nuôi được vệ sinh định kỳ, sát trùng theo đúng quy trình hướng dẫn của cán bộ thú y, từ đó giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường là hiệu quả về môi trường mà mô hình mang lại.