1/ Thông tin chung :

          - Cây Xà Cừ là cây thân gỗ lớn cao từ 30-40m, đường kính thân 0,8-1,2m, gỗ rắn, nặng, tỷ trọng 0,78, màu hồng, có vân, thớ xoắn, hơi khó gia công. Gỗ Xà Cừ làm mặt hàng thủ công mỹ nghệ như tạc tượng, làm bàn ghế xuất khẩu đồng thời còn được dùng trong xây dựng.

- Xà Cừ là cây ưa sáng, có tốc độ sinh trưởng và phát triển rất nhanh, dễ trồng, dễ chăm sóc. Đặc biệt, cây có khả năng đề kháng với sâu bệnh rất cao. Rừng trồng tập trung sau 15 năm khai thác có trữ lượng bình quân từ 120 - 160m³ gỗ/ha, giá gỗ xà cừ trên thị trường hiện nay giao động từ 4,5 - 4,8 triệu đồng/m³.

          - Xà cừ ra hoa tháng 4-5, quả chín tháng 10.

2/ Kỹ thuật trồng :

          a/ Tạo cây con : Có 2 phương pháp.

          -  Phương pháp 1: Gieo hạt vào luống tạo cây con có 2-3 lá rồi bứng cấy vào bầu.

          + Chuẩn bị luống : Chọn nơi bằng phẳng, thoát nước, đất có thành phần cơ giới nhẹ. Cày bừa kỹ, loại bỏ hết cỏ rác, các cục đất đá. Lên luống rộng 1-1,2m, cao 10-15 cm, dài 5-10m.

          + Xử lý hạt giống: Ngâm hạt trong nước vôi trong 3- 4 giờ. Vớt ra ngâm vào nước 40 - 45⁰C trong 30 phút. Vớt ra để ráo, ủ hạt trong túi vải, rửa chua hàng ngày đến khi nứt nanh đem gieo.

          + Gieo hạt: Xẻ rạch ngang luống, rạch cách nhau 15cm, sâu 3cm. Cắm hạt nằm nghiêng trên rạch, hạt cách nhau 3 - 4cm, lấp đất dày 1 - 2cm. Mỗi kg hạt gieo cho 100m² luống, được 6.000 - 8.000 cây con. Tưới nước đủ ẩm sau khi gieo 1lần/ngày. Định kỳ 2 - 3 tuần làm cỏ phá váng 1 lần. Sau 40-50 ngày tưới phân đạm Sunphat nồng độ 0,5%, lượng tưới 2 lít/m².

           + Cấy cây :

          */ Tạo cây con rễ trần để trồng phân tán: Cày bừa kỹ, lên luống như làm đất gieo, bón lót 2kg phân chuồng hoai trên 1m² mặt luống.

*/ Tạo bầu để ươm cây con trồng rừng tập trung: Vỏ bầu bằng PE có đường kính 9 - 10cm, cao 14 - 15cm, đục lỗ ở đáy và quanh bầu. Ruột bầu bằng đất mặt vườn ươm trộn với 10% phân chuồng và 2% Supe lân tính theo khối lượng bầu.

Tưới nước ẩm cho cả luống đất gieo và cấy cây. Cấy cây trên luống với khoảng cách 30 x 30cm hoặc 40 x 40cm, cự ly cây trên bầu theo đường  kính bầu  10 x 10cm.

- Phương pháp 2 : Cấy hạt trực tiếp vào bầu.

Bầu được chuẩn bị sẵn trên luống. Xử lý hạt nảy mầm (nứt nanh) rồi cấy vào bầu. Chú ý trước khi cấy luống bầu phải được tưới ẩm.

b/  Chăm sóc cây con :

Hàng ngày tưới nước đủ ẩm cho cây, nơi nắng nóng cần cắm ràng hoặc làm dàn che 50 - 60% ánh sáng, dỡ bỏ ràng hoặc dàn che khi cây đã ổn định. Làm cỏ phá váng định kỳ 3 - 4 tuần/lần. Sau khi cấy 1 tháng tưới thúc bằng phân chuồng hoai hoặc đạm Sunphat nồng độ 1%, lượng tưới 2lít/m². Ngừng nước tưới và chăm sóc trước khi trồng 1 tháng.

c/ Kỹ thuật trồng :

- Tiêu chuẩn cây đem trồng :

Cây con  4 - 5 tháng và 8-10 tháng tuổi, chiều cao 0,8-1m  và 1,5-2,0 m, đường kính gốc 1-2 cm và 3-4 cm, sinh trưởng tốt, không cong queo, sâu bệnh hay cụt ngọn.

- Thời vụ trồng :

+ Trồng từ tháng 9 đến tháng 12 dương lịch.

- Phương thức trồng :

+ Trồng phân tán : Thuần loài hoặc hỗn loài với cây khác.

+ Trồng tập trung : Thuần loài.

- Chọn nơi trồng :

+ Khí hậu: Nhiệt độ bình quân năm thích hợp 20-30⁰c, lượng mưa 500-1.800mm.

+ Đất trồng: Phù sa đồng bằng, đất nà bằng ven sông, ven suối, đất chân đồi, đất đỏ badan,... tầng dày trên 50cm, thành phần cơ giới trung bình. ít chua đến gần trung tính, thoát nước, độ dốc dưới 15⁰.

- Mật độ trồng :

+ Trồng phân tán : Cự ly cây cách cây 5m x 5 m.

+ Trồng tập trung: Đối với rừng trồng tập trung thường được bố trí trồng hai loại mật độ trồng như sau:

*/ Mật độ trồng 500 cây/ha: Cự ly cây cách cây 4 mét, hàng cách hàng 5 mét.

*/ Mật độ trồng 425 cây/ha, Cự ly cây cách cây 4 mét, hàng cách hàng 6 mét.

Hàng cây được bố trí chạy song song theo đường đồng mức, cây trồng trên hàng được bố trí cách đều nhau, cây trồng trên lô được bố trí theo hình nanh sấu.

- Làm đất :

Đào hố 40 x 40 x 40cm, bón lót mỗi hố 2 kg phân chuồng hoặc 0,2 kg phân NPK.

Nơi có thực bì dày rậm phải phát dọn toàn diện trước khi làm đất. Nơi đất bằng có thể cày đất toàn diện để trồng xen cây hoa màu trong 2-3 năm đầu.

- Trồng cây:

Cuốc một lỗ nhỏ giữa hố lớn hơn bầu cây. Bóc bỏ vỏ bầu, đặt cây ngay ngắn giữa hố, mặt bầu thấp hơn miệng hố từ 5-10 cm. Đối với đất dốc, để giữ ẩm lấp đất kín mặt bầu ém chặt từ ngoài vào trong, tránh làm vỡ bầu. Khi trồng xong, dùng cọc tre có chiều dài từ 40-50cm, đường kính 4-6mm cắm sâu vào đất, cách gốc 5-7cm. Sau đó cột nhẹ thân cây vào cọc để ổn định cây trồng hạn chế gió lay gốc, nghiêng ngả.

Sau khi trồng từ 15 đến 20 ngày tiến hành phát dọn lại thực bì cho sạch và trồng giặm lại những cây chết, tu sửa lại những cây nghiêng ngã, trốc gốc.

- Chăm sóc : Rừng Xà cừ được chăm sóc 4 năm liên tục.

+ Số lần chăm sóc/năm: 2 - 2 - 2 - 1.

+ Thời gian chăm sóc: Lần 1 thực hiện vào tháng 4 - 6, lần 2 vào tháng 9 - 12.

+ Nội dung chăm sóc: Phát sạch thực bì cỏ dại có trên toàn diện tích. Dẫy cỏ cuốc vun gốc 1m² quanh gốc cây trồng. Cần rong tỉa cành nhánh từ mặt đất đến độ cao 1/3 - 1/2 thân cây, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng về chiều cao và đoạn gỗ dưới cành được dài hơn ít nhất là 6m nhằm nâng cao năng suất rừng trồng…

 - Bón phân:

Bón thúc 2 lần kết hợp với lần chăm sóc thứ 2 của năm nhất và năm hai. Bón mỗi gốc 0,2kg phân NPK (5 :10 : 3), theo rạch dài 15-20cm, sâu 10-15cm, ở phía trên dốc và cách gốc 40-50cm, lấp đất kín rạch sau khi bón.

3/ Nuôi dưỡng, bảo vệ:

 a/ Nuôi dưỡng :

Ở giai đoạn dưới 5-6 tuổi thường xuyên tỉa bỏ các chồi, cành trên thân ở tầm  cao dưới 5-6m cho cây mọc thẳng, đoạn thân dưới cành cao. ở giai đoạn 10 - 15 tuổi cần tỉa bớt 1 phần cành nhánh ở dưới và giữa tán để chống gió mạnh lay tán làm đổ gốc.

b/ Bảo vệ :

Bắt, diệt sâu cắn lá và đục thân. Cấm người, trâu bò phá hại nhất là đối với cây trồng phân tán. Nơi trồng tập trung phải làm băng trắng rộng 8-10m, ủi dọn sạch vật liệu cháy trên băng vào đầu mùa khô để cản lửa./.